Trójmiejski Instytut Psychoterapii i Rozwoju logo
Astronaut floats in a sea under a radiant sun.
04 maja 2025

Model Balansu Peseschkiana: Cztery Filary Harmonii w Podejściu Psychoterapii Pozytywnej i Transkulturowej

 

W dzisiejszym zabieganym świecie, w którym nieustannie poszukujemy równowagi, koncepcje psychoterapii pozytywnej i transkulturowej oferują świeże i holistyczne spojrzenie na dobrostan psychiczny. Jednym z kluczowych narzędzi w tym podejściu jest Model Balansu Profesora Nossrata Peseschkiana. Co sprawia, że jest on tak uniwersalny i jak może nam pomóc w osiągnięciu wewnętrznej harmonii?

Psychoterapia Pozytywna i Transkulturowa: Fundamenty Modelu Balansu

Zanim zagłębimy się w sam Model Balansu, warto zrozumieć, na jakich założeniach bazuje. Psychoterapia pozytywnanie koncentruje się jedynie na leczeniu zaburzeń, ale przede wszystkim na rozwijaniu zasobów, mocnych stron i potencjału jednostki. Podkreśla znaczenie pozytywnych emocji, zaangażowania, relacji, sensu i osiągnięć w budowaniu satysfakcjonującego życia.

Z kolei podejście transkulturowe uwzględnia różnice kulturowe w postrzeganiu zdrowia psychicznego, problemów i sposobów radzenia sobie z nimi. Rozumie, że to, co jest uważane za normę lub problem w jednej kulturze, może być inaczej interpretowane w innej.

Profesor Nossrat Peseschkian, twórca psychoterapii pozytywnej i transkulturowej, dostrzegł uniwersalne aspekty ludzkiego doświadczenia, które przekraczają granice kulturowe. Na tej bazie stworzył Model Balansu, który opisuje cztery podstawowe obszary naszego życia, wymagające uwagi i harmonii.

Cztery Filary Modelu Balansu Peseschkiana

Model Balansu wyróżnia cztery główne obszary, które Peseschkian nazwał "obszarami zdolności":

  • Ciało/Zmysły: Ten obszar obejmuje nasze fizyczne samopoczucie, zdrowie, potrzeby biologiczne (jedzenie, sen, odpoczynek), ale także zmysłowe doświadczanie świata – przyjemności płynące z dotyku, smaku, zapachu, wzroku i słuchu. Zaniedbanie tego obszaru może prowadzić do problemów zdrowotnych, chronicznego zmęczenia i obniżonego nastroju.

  • Osiągnięcia/Praca: Dotyczy naszej aktywności zawodowej, edukacji, rozwoju osobistego, realizacji celów i ambicji. Poczucie kompetencji i produktywności jest kluczowe dla naszej samooceny i poczucia sensu. Nadmierne skupienie na tym obszarze kosztem innych może prowadzić do wypalenia zawodowego i problemów w relacjach.

  • Kontakty/Relacje: Ten filar odnosi się do naszych relacji z innymi ludźmi – rodziną, przyjaciółmi, partnerem, współpracownikami. Potrzeba bliskości, wsparcia, przynależności i wymiany emocjonalnej jest fundamentalna dla naszego dobrostanu psychicznego. Izolacja i konflikty w relacjach mogą negatywnie wpływać na nasze samopoczucie.

  • Przyszłość/Fantazje: Ten obszar obejmuje nasze marzenia, plany, cele długoterminowe, duchowość, filozofię życia i zdolność do wyobrażania sobie przyszłości. Nadaje naszemu życiu kierunek i sens. Zaniedbanie tego obszaru może prowadzić do poczucia pustki i braku motywacji. Nadmierne oderwanie od rzeczywistości w pogoni za fantazjami może skutkować frustracją.

Jak Model Balansu Wspiera Dobrostan?

Model Balansu nie traktuje tych czterech obszarów jako oddzielnych bytów, ale jako wzajemnie powiązane i wpływające na siebie elementy. Zaburzenie równowagi w jednym obszarze może negatywnie oddziaływać na pozostałe. Na przykład, chroniczny stres w pracy (osiągnięcia/praca) może prowadzić do problemów zdrowotnych (ciało/zmysły), napięć w relacjach (kontakty/relacje) i utraty perspektywy (przyszłość/fantazje).

Świadome przyjrzenie się każdemu z tych obszarów i dążenie do ich harmonijnego rozwoju jest kluczem do osiągnięcia trwałego dobrostanu. Model Balansu może być wykorzystywany jako narzędzie do:

  • Samoobserwacji: Pomaga zidentyfikować obszary, które są zaniedbane lub nadmiernie eksploatowane.
  • Planowania zmian: Ułatwia ustalanie priorytetów i podejmowanie świadomych decyzji dotyczących alokacji czasu i energii.
  • Zrozumienia problemów: Pozwala spojrzeć na trudności z szerszej perspektywy i zrozumieć ich potencjalne źródła.
  • Wspierania terapii: Stanowi cenną ramę do pracy terapeutycznej, pomagając klientom w identyfikowaniu celów i monitorowaniu postępów.

Uniwersalność Transkulturowa Modelu Balansu

Jedną z sił Modelu Balansu jest jego uniwersalność transkulturowa. Podstawowe potrzeby i dążenia człowieka, choć manifestują się różnie w zależności od kultury, są obecne w każdej społeczności. Potrzeba zdrowia, pracy, relacji i sensu życia jest wspólna dla ludzi na całym świecie. Model Balansu dostarcza ramy, które mogą być adaptowane i interpretowane w różnych kontekstach kulturowych, co czyni go niezwykle wartościowym narzędziem w pracy z osobami pochodzącymi z różnych środowisk.

Model Balansu Profesora Nossrata Peseschkiana to proste, a zarazem głębokie narzędzie, które pomaga nam zrozumieć dynamikę naszego życia i dążyć do wewnętrznej harmonii. Poprzez świadome przyjrzenie się czterem kluczowym obszarom – ciału/zmysłom, osiągnięciom/pracy, kontaktom/relacjom oraz przyszłości/fantazjom – możemy lepiej zrozumieć nasze potrzeby, identyfikować obszary wymagające uwagi i podejmować kroki w kierunku bardziej zrównoważonego i satysfakcjonującego życia. W kontekście psychoterapii pozytywnej i transkulturowej, Model Balansu staje się cennym kompasem na drodze do dobrostanu, respektującym indywidualne i kulturowe różnice.

Jeśli chcesz nauczyć się pracy tym narzędziem zapraszamy na kurs Transkulturowa Psychoterapia Pozytywna

Adres

Miętowa 3/7

Gdynia, 81-589

(wejście od ulicy Nagietkowej)

Śledź nas

A website created in the WebWave website builder